Bilecik’in Ramazan ayı geleneği olan ramazan topu, 30 yıldır Ali Duman isimli bir gönüllü tarafından, tamamen ücretsiz olarak yaşatılıyor. Her yıl olduğu gibi bu yıl da Ramazan’ın gelmesi ile birlikte, Duman’ın evinin önünden yükselen top sesleri, Bilecik halkında nostaljik bir coşku yaratıyor. Topun patlatılması, sahur vaktinin dolduğunu duyurması ve iftar saatini hatırlatması açısından büyük bir öneme sahip. Duman, bu gelenek sayesinde hem geçmişe özlem duyulduğunu hem de çeşitli toplumsal dokuları bir araya getirdiğini düşünüyor.
Ali Duman, Bilecik’in yerel halkı tarafından “Ramazan’ın sesi” olarak tanınıyor. 1993 yılında başladığı bu geleneği, ailesinin ve kendisinin büyük bir özveri ile sürdürdüğünün altını çizen Duman, her yıl Ramazan ayı boyunca sahur vaktinin ve iftar zamanının gelmesini kutlayan bir duygu ile topu patlatıyor. Duman, “Başlangıçta sadece bir hevesle başladım ama zamanla bu bir gelenek haline geldi. İnsanların o mutlu anlarını görmek beni motive ediyor.” ifadelerini kullanıyor.
Sadece Bilecik değil, çevre illerden de bu geleneği izlemeye gelenler var. Her akşam, Ali Duman’ın evinin çevresinde toplanan kalabalık, top patlatılmasını bekleyerek nostaljik anların tadını çıkarıyor. Duman, bu yoğun ilginin karşısında 30 yıldır hiç ücret almadığını belirtiyor. O, bu hizmetin toplum için bir değer olduğunu düşünüyor ve genç neslin de bu tür gelenekleri yaşatmasını umut ediyor. Bilecik halkı, Duman’a olan minnetlerini iki elini kaldırarak yaptığı dua ve dualarla gösteriyor.
Bilecik'te ramazan topu geleneği sadece bir haberleşme aracı olmanın ötesinde, eski çağlardan bu yana devam eden bir kültürün parçası olarak kabul ediliyor. Osmanlı döneminde, top sesleri, askerlerin Ramazan’a girmesi gerektiğini bildiren önemli işaretlerdendi. Bugün ise, bu gelenek, toplumu bir araya getiren bir sosyal etkinlik olarak yerini alıyor ve Ramazan ayının ruhunu yansıtıyor. Duman ve onun gibi diğer gönüllüler, bu geleneği devam ettirerek aslında geçmişle günümüz arasında bir köprü kuruyorlar.
Ramazan ayı boyunca her akşam yapılan bu etkinlik, ailelerin bir araya gelmesine, komşuluk ilişkilerinin güçlenmesine ve çocukların bayram sevincinin artmasına yardımcı oluyor. Ramazan toplarının sesleri, çocuklar için adeta bir festival havası yaratıyor. Duman, “Topu her patlattığımda çocukların yüzlerinde gördüğüm mutluluk benim için her şeyden daha kıymetli.” diyor. Bu özel geleneğin Bilecik’te 30 yıldır sürmesinin nedenlerinden biri de, Ali Duman’ın bu işe olan aşkı ve samimi yaklaşımıdır.
Geleneksel ramazan topu etkinliği, Duman’ın sadece bir hobi olmanın ötesine geçti. Topu patlatmak için kullandığı malzeme ve tekniklerin geçmişten bugüne sülalenin aynası olduğunu ifade eden Ali Duman, bu geleneği yaşatmanın onun için hem bir sorumluluk hem de bir yaşam biçimi olduğunu belirtiyor. Daha genç yaşlardayken bu geleneği öğrenip onu sürdüren yeni nesil, Duman’ın çabalarını ve özverisini gözlemleyerek aynı tutku ile devam ettirebilirler. Bilecik, tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra, bu tür geleneklerle anılmaya devam ediyor.
Milli birlik ve beraberlik duygusunu pekiştiren ramazan topu geleneği, Duman’ın toplumumuza katkılarından yalnızca biri. Bilecik Belediyesi de bu geleneği desteklemek ve geliştirmek adına çeşitli etkinlikler düzenlemekte. Ali Duman, “Seneye Allah nasip ederse yine burada olacağım ve bu geleneği yaşatmaya devam edeceğim.” diyerek, geleceğe umutla bakıyor. Duman’ın hikayesi ve geleneğin yaşatılması, toplumsal hafızamızın ne denli kıymetli olduğunun bir göstergesidir.
Sonuç olarak, Ali Duman’ın 30 yıldır sürdürdüğü bu geleneği, sadece Bilecik için değil, tüm Türkiye için önemli bir sembol. Geleneklerin yaşatılması, yalnızca geçmişe olan bağlılığımızı göstermez, aynı zamanda bugünümüzü ve geleceğimizi de şekillendirir. Ramazan topu, Bilecik için bir ses, bir umut ve bir aile tablosudur. Bu geleneğin sürdürülmesi, toplumun kültürel mirasına sahip çıkması açısından oldukça değerli.